ЕҚЫҰ Демократиялық институттар және адам құқықтары жөніндегі бюросы ресми сайтында Мәжіліс және мәслихаттар сайлауы туралы аралық есепті жариялады, деп хабарлайды ҚазАқпарат тілшісі.

Сайлау науқанын өткізу туралы

ДИАҚБ СБМ-нің мәліметі бойынша, онлайн және бір мандатты сайлау округтерінде кандидаттар саны көп болуына, осы сайлауға қатысатын екі жаңа саяси партияның болуына байланысты науқан әзірге жанданған болып көрінеді.

«Бірінші кезекте партиялар мен кандидаттар жабық жерлерде, негізінен жұмыс орындарында кездесулер ұйымдастырады, плакаттар мен билбордтарды пайдаланады және әлеуметтік желілерде белсенді қатысуды қолдайды», – делінген құжатта.

Сондай-ақ, құжатта науқанда бірде-бір жеке тақырып немесе сұрақ басым болмағаны айтылған. Қатысушылар азық-түлік бағасының өсуі, тұрғын үй, қалалық қауіпсіздік және жайлылық, ауыл шаруашылығы, саяси және экономикалық реформалар, шағын және орта бизнесті қолдау, заңның үстемдігі, дұрыс басқару, қоршаған ортаны қорғау, ұлттық қауіспіздік пен тәуелсіздікті сақтау сияқты мәселелер көп талқыланып жатқаны баяндалған.

ДИАҚБ СБМ Facebook, Instagram және YouTube сайттарында барлық партиялардың, жекелегенн кандидаттардың және инфлюенсерлердің онлайн-науқанын ДИАҚБ СБМ бақылап отырған. Миссия өкілдерінің пайымынша, партиялар өздерінің аккаунттарын айрықша контент орналастыру үшін, сондай-ақ негізінен оқиғалар туралы бейнероликтерден, фотосуреттерден және сайлауалды плакаттардан тұратын кандидаттардың контентін қайта басып шығару үшін пайдаланып отыр.

«Кейбір танымал YouTube арналары сайлау алдындағы пікірталасқа орын бөліп, кандидаттарды дебаттарға шақырды. Қолдаудың белгісі ретінде көптеген ізбасарлары бар танымал тәуелсіз кандидаттар онлайн-кеңістікті ұсынады және тәуелсіз кандидаттарды басқалардан, кейде өздерінің сайлау округтерінен насихаттайды», – деп жазылған аралық есепте.

Сондай-ақ, ДИАҚБ миссиясы онлайн БАҚ пен көрсетілімдерді бақылап отырғаныдарын айтады.

Шағымдар мен өтініштер туралы

Миссия мамандары сайлау туралы нормативтік-құқықтық база дауларды сайлауды өткізу органдарының, мамандандырылған әкімшілік соттардың және Жоғарғы соттың шешуін көздейтінін, сайлауды өткізу органдарының шешімдеріне шағым берудің жалпы мерзімі 10 күн екенін атап өткен.

Сайлау комиссияларында шағымдарды қарау үшін бес күн және төменгі деңгейдегі комиссиялардың шешімдеріне шағымдарды қарау үшін үш күн бар. ОСК шешімдеріне Жоғарғы соттың Әкімшілік істер жөніндегі алқасында шағым жасалады. Шағымдар комиссиялар мен соттарға электронды жүйе арқылы берілуі мүмкін және сот отырыстарына онлайн режимінде қатысу мүмкіндігі бар, бұл ДИАҚБ СБМ сұхбаттасушыларының пікірінше, процесті айтарлықтай жеңілдетеді.

«ОСК шағымдар мен басқа хабарламалардың дерекқорын жүргізсе де, бұл ақпарат көпшілікке қол жетімді емес. ДИАҚБ СБМ-ның өтініші бойынша 248-ге жуық өтінішті қамтитын ОСК дерекқорынан үзінді алды, олардың көпшілігі байқаушыларды аккредиттеуге, үгіт-насихат және кандидаттарды ұсыну мәселелеріне қатысты құқықтық ережелерді түсіндіру туралы өтініштер болды. Қазіргі уақытта аймақтық әкімшілік соттарға сайлау өткізудің ашықтығы мен кандидаттарды ұсынуға қатысты округтік сайлау комиссияларының шешімдеріне қатысты шектеулі шағымдар түсті», – делінген құжатта.

Сондай-ақ, бірнеше аймақта мамандандырылған әкімшілік соттар округтік сайлау комиссияларының 10 жылдық өмір сүру талаптарын жетік түсіндірмеуіне байланысты бір мандатты округтер бойынша кандидаттарды ұсынудан бас тарту туралы шешімдерін жойғаны айтылған. Осы сот прецедентінен кейін және ОСК-ның түсіндірмесінен кейін көптеген округтік сайлау комиссиялары өз тәжірибелерін өзгерткен.

Опубликован промежуточный отчет БДИПЧ о ходе парламентских выборов в Казахстане

Бюро ОБСЕ по демократическим институтам и правам человека опубликовало на своем сайте промежуточный отчет касательно выборов в Мажилис РК, передает корреспондент МИА «Казинформ».

О проведении избирательной кампании

В отчете сказано, что кампания пока выглядит оживленной, в частности, онлайн и в одномандатных избирательных округах с большим количеством кандидатов, а также из-за присутствия двух новых политических партий, участвующих в этих выборах.

«Партии и кандидаты организуют встречи в закрытых помещениях, в основном на рабочих местах, используют плакаты и рекламные щиты и поддерживают активное присутствие в социальных сетях», – отмечают в БДИПЧ.

В документе также заявлено, что до сих пор ни одна тема или вопрос не доминировали в кампании, участники сосредоточились на широком спектре социальных и экономических проблем, включая рост цен на продукты питания, жилье, городскую безопасность и комфорт, сельское хозяйство, политические и экономические реформы, поддержку малого и среднего бизнеса, верховенство закона, надлежащее управление, обеспокоенность в отношении окружающей среды, национальную независимость и суверенитет.

МНВ БДИПЧ наблюдала за онлайн-кампанией всех партий, отдельных кандидатов и инфлюенсеров в Facebook, Instagram и YouTube. По мнению наблюдателей, до сих пор Instagram был наиболее используемой платформой. Партии используют свои аккаунты для размещения оригинального контента, а также для перепечатки контента своих кандидатов, состоящего в основном из видеороликов о событиях, фотографий и предвыборных плакатов.

«Некоторые известные каналы YouTube выделили место для предвыборной дискуссии и пригласили кандидатов на дебаты. В знак поддержки известные независимые кандидаты с большим количеством подписчиков предлагают онлайн-пространство и продвигают независимых кандидатов из других, а иногда и из своих собственных избирательных округов», – отмечается в отчете.

Также сообщается, что миссия по наблюдению за выборами БДИПЧ приступила к мониторингу шести трансляций и шести онлайн-СМИ.

О жалобах и апелляциях

В организации напомнили, что нормативно-правовая база в отношении выборов предусматривает разрешение споров органами по проведению выборов, специализированными административными судами и Верховным судом. Общий срок подачи жалоб на решения органов по проведению выборов составляет 10 дней.

У избирательных комиссий есть пять дней на рассмотрение жалоб и три дня на рассмотрение апелляций на решения комиссий нижестоящего уровня. Решения ЦИК обжалуются в Коллегии Верховного суда по административным делам. Жалобы могут подаваться в избирательные комиссии и суды через электронную систему, есть возможность посещать судебные заседания в режиме онлайн, что, по мнению собеседников МНВ БДИПЧ, значительно облегчает процесс.

«Хотя ЦИК ведет базу данных жалоб и других сообщений, которые она получает, эта информация не является общедоступной. По запросу МНВ БДИПЧ получила выписку из базы данных ЦИК, содержащую около 248 заявлений, большинство из которых были просьбами разъяснить правовые положения, касающиеся аккредитации наблюдателей, вопросов агитации и выдвижения кандидатов. На данный момент в региональные административные суды поступило ограниченное количество жалоб на решения ОИК, касающиеся прозрачности проведения выборов и выдвижению кандидатов», – отмечается в отчете.

В нескольких регионах специализированные административные суды отменили решения окружных избирательных комиссий об отклонении выдвижения кандидатов по одномандатным округам из-за узкого толкования ими требования о 10-летнем проживании. После этого судебного прецедента и последующего разъяснения ЦИК многие окружные избирательные комиссии изменили свою практику.