АЭС

1 октября 2024 г. 0:15

723

МУРАТ ТУЛЕГЕНОВ, ДИРЕКТОР ДЕПАРТАМЕНТА ЯДЕРНОЙ И РАДИАЦИОННОЙ БЕЗОПАСНОСТИ ИНСТИТУТА ЯДЕРНОЙ ФИЗИКИ

С каждым годом республика потребляет все больше электроэнергии. При этом многие электростанции продолжают работать на угле, тогда как во всем мире активно идут процессы декарбонизации. И как в этих условиях поступить Казахстану? Ответ будет дан в ходе референдума, который состоится в ближайшее воскресенье.

Изображение сгенерировано нейросетью Midjourney

Чувство тревоги у казахстанцев вызывают воспоминания о Семипалатинском ядерном испытательном полигоне и двух авариях – в Чернобыле и на «Фукусиме». Но там использовались одноконтурные реакторы. Казахстан же, в случае одобрения инициативы на референдуме, намерен использовать двухконтурный водо-водяной ядерный реактор. А на таких установках не происходило аварий на всем историческом протяжении их эксплуатации.

Я работаю в Институте ядерной физики, где более 50 лет, точнее, с 1967 года действует водо-водяной реактор ВВР-К, где «К» означает «Казахстанский». За все это время никаких отклонений от норм в его эксплуатации не происходило. Он задействован как для научных, так и для производственных целей: получения источников ионизирующего излучения для промышленности, а также радиофармпрепаратов для ядерной медицины.

Институт производит такие радиофармпрепараты, как молибден-99, фтор-18 для диагнос­тики онкозаболеваний, а также йод-131 для лечения щитовидной железы.

Производство молибдена-99 полностью покрывает потребности Казахстана. Кроме того, институт выиграл тендер
МАГАТЭ на поставку молибдена в Кыргызстан. Фтор-18 пос­тавляется в Алматы, а также авиатранспортом – в Шымкент.

Мощность ВВР-К составляет 6 МВт. Мощность новой АЭС, в случае одобрения ее строительства на референдуме, будет превышать 1 000 МВт. Принцип действия реакторов один и тот же. Первый контур замкнутый, нагревательный, второй снимает тепло, и вода, превращенная в пар, вращает лопасти турбины. Та в свою очередь крутит электрогенератор. Так вырабатывается электроэнергия.

Эти реакторы самые безопас­ные. На них за все время экс­плуатации не было ни одной аварии.

Атомная энергия – энергия будущего, ведь возросшие экологические требования не поз­воляют, как прежде, расширять и эксплуатировать угольную генерацию. Казахстан занимает второе место в мире по запасам урана и первое – по его добыче. Получается, мы его только добываем и продаем, а надо использовать. Строительство АЭС является решающим шагом в этом плане.

Да, есть и другие альтернативные источники энергии. К примеру, солнечные батареи, но они не работают круглосуточно. Причем то, как их утилизировать лет через 20–30 и во что это обойдется, никто не просчитывал. Возможно, придется строить гигантские склады.

Ветряные двигатели также зависят от времени суток и погоды. При этом остро стоит вопрос их утилизации. Газ, мазут, нефть мы можем, конечно, использовать, но это выбросы парникового СО2 в атмосферу, чреватые изменением климата на Земле.

Атомная электростанция не предполагает никаких выбросов. Смена топлива происходит раз в два года. Радиоактивные отходы, которые образуются в результате работы АЭС, можно будет со временем переработать и использовать вновь.

В обществе возникает много вопросов по поводу подготовки квалифицированных кадров, которые смогут обслуживать АЭС. Здесь уместно напомнить, что в Казахстане, а именно в городе Шевченко (ныне – Актау), с 1973 по 1993 год действовал реактор на быстрых нейтронах.

Он использовался для выработки электроэнергии и обессоливания морской воды для получения пресной. Через 20 лет российские эксперты признали: он способен проработать еще десять лет. Но представители МАГАТЭ обозначили современные требования безопасности к атомным станциям. Для приведения оборудования в соответствие с международными требованиями потребовались бы очень большие суммы, в связи с чем Правительство Казахстана приняло решение остановить данный реактор.

Получается, опыт работы с АЭС у республики есть. Как и опыт работы с реактором ВВР-К. В нашем Институте ядерной физики имеются три учебных центра: по радиационной безопасности, по ядерной физичес­кой безопасности и неразрушающим методам контроля. К концу этого года по линии международного научно-технического центра будет создан симулятор малых модульных реакторов.

Также наш институт заключил меморандумы по подготовке специалистов с Казахским национальным университетом имени аль-Фараби, Евразийским национальным университетом, Восточно-Казахстанским госуниверситетом имени Сарсена Аманжолова и Семипалатинским госуниверситетом имени Шакарима. Выпускники этих вузов работают на исследовательском реакторе ВВР-К нашего института, на исследовательских реакторах Национального ядерного центра в Курчатове.

Следующие замечания касаются использования воды. Тут надо понимать: первый контур реактора замкнутый, вода в нем будет находиться постоянно. И, нагреваясь, она никуда не сливается, а отдает тепло второму контуру, вода в котором, превращаясь в пар, и будет крутить турбину.

Остывая, вода через градирни вновь возвращается во второй контур. Естественно, при испарении возможна потеря части влаги, поэтому практикуется дополнительный водозабор. Но по сравнению с естественным испарением потери здесь незначительны.

От Redaktor

Похожие записи

Ақмола облысында АИТВ бойынша эпидемиологиялық жағдай тұрақты
1 желтоқсанда әлемде Дүниежүзілік ЖИТС-пен күрес күні атап өтіледі. Биылғы жылдың тақырыбы ЮНЭЙДС жариялаған «Дұрыс жолды — адам құқығы жолын таңдаңыз» ұранымен АИТВ-мен өмір сүретін адамдарға құрметпен қарауға шақырады. Бұл туралы брифингте Ақмола облыстық АИТВ-инфекциясын алдын алу орталығының бас дәрігері Құрманбек Бұрмағанов және осы орталықтың профилактикалық жұмыс бөлімінің меңгерушісі Балғын Сарбасова мәлім етті, деп хабарлайды Өңірлік коммуникациялар қызметінен.
Қараша айының басында аймақта АИТВ-мен өмір сүретін 1 080 адам тіркелген. 10 айда 109 жаңа жағдай анықталды, оның 80% — дан астамы қорғалмаған жыныстық қатынасқа байланысты. Науқастардың көпшілігі 30-49 жас аралығындағы адамдар.
«Жұмыстың басым бағыттары профилактиканың, диагностиканың және емдеудің қол жетімділігін арттыру болып қала береді. Он айда профилактикалық бағдарламамен 1200-ден астам адам қамтылды. Жоғары қауіпті аймақтағы адамдар үшін инфекция қаупін азайтуға мүмкіндік беретін байланысқа дейінгі профилактика сияқты заманауи әдістерге ерекше назар аударылады. Бүгінгі таңда бұл терапияны аймақта 120 — дан астам адам алады», — деді Құрманбек Бұрмағанов.
Айта кетейік, бір жыл ішінде Ақмола облысында мыңға жуық адам қамтылған 13 ақпараттық-білім беру кездесулері мен акциялар өтті, онда 275 азамат өздерінің АИТВ-мәртебесін білуге мүмкіндік алды.
«Бірлескен жұмыстың арқасында бүгінде АИТВ-мен өмір сүретін адамдар балаларды асырап ала алады. Бірнеше жыл бұрын бұл мүмкін емес болған. Мұндай прецеденттер АИТВ-мен ауыратын адамдардың құқықтарын бұзатын нормаларды заңнамадан жоюға және қоғамда барлығына бақытты өмір сүру құқығын беретін толерантты ортаны қалыптастыруға ықпал етеді», – деп толықтырды Құрманбек Бұрмағанов.
Дүниежүзілік ЖИТС-пен күрес күні аясында Ақмола облысында бірқатар акциялар мен іс-шаралар жоспарланған. Олардың ішінде-Көкшетау сауда-ойын-сауық орталықтарында, жоғары оқу орындарында және қоғамдық орындарда АИТВ-ға жедел тестілеу. Сондай-ақ, білім беру мекемелерінде жастар арасында профилактикалық жұмысты күшейтуге бағытталған педагогтарға арналған облыстық семинар өтеді. Облыстық АИТВ-инфекциясының алдын алу орталығында Ашық есік күні өткізілетін іс-шараларға ерекше назар аударылады. Келушілер 20 минут ішінде мамандардан кеңес алып, АИТВ-ға тестілеуден өте алады. АИТВ-ға қарсы күрес апталығы «Көкшетау» мәдениет үйінде аяқталады. Онда 600-ге жуық адам жиналады.
«Дәстүрлі кеңес беру форматынан басқа, бұл жұмыс мессенджерлер мен әлеуметтік желілер арқылы ақпараттық технологияларды пайдалана отырып жүргізілетінін атап өткен жөн. Әлемдік тәжірибеде бұл тәсіл «web-аутрич» деп аталды. Бұл тәсілдің артықшылығы-адам барлық қажетті ақпаратты онлайн ала алады, содан кейін профилактикалық қызметтерді алу және түрлі зерттеулерден өту үшін біздің орталыққа жүгіне алады», — деп атап өтті профилактикалық жұмыс бөлімінің меңгерушісі Балғын Сарбасова.
Дәрігерлер алдын-алу шараларын сақтау қажеттілігін еске сала отырып, кездейсоқ байланыстардан аулақ болу және АИТВ-мен өмір сүретін адамдарға құрметпен қарау. ЖИТС-пен күресу-әркімнің жауапкершілігі екенін еске салды

Добавить комментарий

Ваш адрес email не будет опубликован. Обязательные поля помечены *

CAPTCHA


Вы пропустили

Ақмола облысында АИТВ бойынша эпидемиологиялық жағдай тұрақты
1 желтоқсанда әлемде Дүниежүзілік ЖИТС-пен күрес күні атап өтіледі. Биылғы жылдың тақырыбы ЮНЭЙДС жариялаған «Дұрыс жолды — адам құқығы жолын таңдаңыз» ұранымен АИТВ-мен өмір сүретін адамдарға құрметпен қарауға шақырады. Бұл туралы брифингте Ақмола облыстық АИТВ-инфекциясын алдын алу орталығының бас дәрігері Құрманбек Бұрмағанов және осы орталықтың профилактикалық жұмыс бөлімінің меңгерушісі Балғын Сарбасова мәлім етті, деп хабарлайды Өңірлік коммуникациялар қызметінен.
Қараша айының басында аймақта АИТВ-мен өмір сүретін 1 080 адам тіркелген. 10 айда 109 жаңа жағдай анықталды, оның 80% — дан астамы қорғалмаған жыныстық қатынасқа байланысты. Науқастардың көпшілігі 30-49 жас аралығындағы адамдар.
«Жұмыстың басым бағыттары профилактиканың, диагностиканың және емдеудің қол жетімділігін арттыру болып қала береді. Он айда профилактикалық бағдарламамен 1200-ден астам адам қамтылды. Жоғары қауіпті аймақтағы адамдар үшін инфекция қаупін азайтуға мүмкіндік беретін байланысқа дейінгі профилактика сияқты заманауи әдістерге ерекше назар аударылады. Бүгінгі таңда бұл терапияны аймақта 120 — дан астам адам алады», — деді Құрманбек Бұрмағанов.
Айта кетейік, бір жыл ішінде Ақмола облысында мыңға жуық адам қамтылған 13 ақпараттық-білім беру кездесулері мен акциялар өтті, онда 275 азамат өздерінің АИТВ-мәртебесін білуге мүмкіндік алды.
«Бірлескен жұмыстың арқасында бүгінде АИТВ-мен өмір сүретін адамдар балаларды асырап ала алады. Бірнеше жыл бұрын бұл мүмкін емес болған. Мұндай прецеденттер АИТВ-мен ауыратын адамдардың құқықтарын бұзатын нормаларды заңнамадан жоюға және қоғамда барлығына бақытты өмір сүру құқығын беретін толерантты ортаны қалыптастыруға ықпал етеді», – деп толықтырды Құрманбек Бұрмағанов.
Дүниежүзілік ЖИТС-пен күрес күні аясында Ақмола облысында бірқатар акциялар мен іс-шаралар жоспарланған. Олардың ішінде-Көкшетау сауда-ойын-сауық орталықтарында, жоғары оқу орындарында және қоғамдық орындарда АИТВ-ға жедел тестілеу. Сондай-ақ, білім беру мекемелерінде жастар арасында профилактикалық жұмысты күшейтуге бағытталған педагогтарға арналған облыстық семинар өтеді. Облыстық АИТВ-инфекциясының алдын алу орталығында Ашық есік күні өткізілетін іс-шараларға ерекше назар аударылады. Келушілер 20 минут ішінде мамандардан кеңес алып, АИТВ-ға тестілеуден өте алады. АИТВ-ға қарсы күрес апталығы «Көкшетау» мәдениет үйінде аяқталады. Онда 600-ге жуық адам жиналады.
«Дәстүрлі кеңес беру форматынан басқа, бұл жұмыс мессенджерлер мен әлеуметтік желілер арқылы ақпараттық технологияларды пайдалана отырып жүргізілетінін атап өткен жөн. Әлемдік тәжірибеде бұл тәсіл «web-аутрич» деп аталды. Бұл тәсілдің артықшылығы-адам барлық қажетті ақпаратты онлайн ала алады, содан кейін профилактикалық қызметтерді алу және түрлі зерттеулерден өту үшін біздің орталыққа жүгіне алады», — деп атап өтті профилактикалық жұмыс бөлімінің меңгерушісі Балғын Сарбасова.
Дәрігерлер алдын-алу шараларын сақтау қажеттілігін еске сала отырып, кездейсоқ байланыстардан аулақ болу және АИТВ-мен өмір сүретін адамдарға құрметпен қарау. ЖИТС-пен күресу-әркімнің жауапкершілігі екенін еске салды