Қазақстан жалпыға бірдей декларациялаудың төртінші кезеңіне дайындалып жатыр
2025 жылдың 1 қаңтарынан бастап Қазақстанда халықтың барлық топтарын қамтитын жалпыға бірдей декларациялаудың төртінші кезеңі күшіне енеді. Жаңа норма бойынша барлық тұрғындар, соның ішінде жеке сектор қызметкерлері, зейнеткерлер, студенттер және үй шаруасындағы әйелдер активтер мен міндеттемелер туралы декларация тапсыруы керек. Бұл туралы журналистермен өткен брифингте Ақмола облыстық Мемлекеттік кірістер департаменті басшысының орынбасары Бауыржан Шәйкенов мәлім етті, деп хабарлайды Өңірлік коммуникациялар қызметінен.
Департамент басшысының мәліметінше, жалпыға бірдей декларациялау жүйесі 2021 жылы іске қосылды және кезең-кезеңімен енгізіліп келеді. Декларацияны бірінші кезең бойынша мемлекеттік қызметшілер, мемлекеттік мекемелердің қызметкерлері, квазимемлекеттік сектордың өкілдері, жеке кәсіпкерлер және олардың жұбайлары тапсырады. 2025 жылдан бастап жүйе қалған 335 мың салық төлеушіге таралады.
«Бастапқыда әрбір салық төлеуші активтер мен міндеттемелер туралы декларацияны тапсыруы керек (250.00-нысан), онда жүйеге кірген кезде барлық жинақталған активтер мен міндеттемелер тіркелуі тиіс. Бұл нысан Қазақстанда тіркелген мүлікті көрсетуді талап етпейді, өйткені жылжымайтын мүлік пен көлік құралдары туралы деректер мемлекеттік органдарда бар. Алайда, егер сомасы 3,692 млн теңгеден асатын болса, жылжымайтын мүлік, жер учаскелері, көлік құралдары және шетелдік шоттардағы құралдар сияқты шетелдік активтер декларациялауға жатады», — деді облыстық кірістер департаменті басшысының орынбасары.
Сондай-ақ декларацияда шетелдік компаниялардың жарғылық капиталындағы үлестер, бағалы қағаздар, инвестициялық алтын, зияткерлік меншік және авторлық құқық объектілері тәрізді активтер көрсетілуі керек.
Егер мүлікте қымбат мүлік болса, мысалы, өнер туындылары болса, оны 2024 жылдың аяғында жүргізілген бағалау бойынша көрсетуге болады.
Брифингте айтылғандай, декларация беру жөніндегі талаптарды бұзу әкімшілік шараларға әкеп соғады. Декларацияны ұсынбағаны үшін жыл ішінде алғаш рет ескерту көзделген, ал қайталап бұзғаны үшін жыл ішінде 51 750 теңге (15 АЕК) мөлшерінде айыппұл салынады. Егер декларацияда толық емес немесе анық емес мәліметтер көрсетілсе, салық төлеушіге де ескерту жасалады, ал қайталап бұзғаны үшін – 10 350 теңге (3 АЕК) мөлшерінде айыппұл салынады.
Салық салу объектілерін қасақана жасырғаны үшін жыл ішінде алғаш рет төленбеген салықтар сомасының 200 пайызы мөлшерінде айыппұл салынады, ал қайталап бұзғаны үшін – осы соманың 300 пайызы мөлшерінде айыппұл салынады.
Заңнама азаматтарды, егер олар нотариалды куәландырылған болса, кредиторлық және дебиторлық берешектерді де көрсетуге міндеттейді. Бұл мәліметтер 2024 жылғы 31 желтоқсандағы күнге тіркеледі және өзгертуге немесе толықтыруға жатпайды.
Активтер туралы декларацияны салық төлеушінің кабинеті арқылы беруге болады (cabinet.salyk.kz), «электрондық үкімет» порталы (egov.kz), сондай-ақ esalyk mobile және eGov mobile қосымшалары арқылы. Сонымен қатар, декларацияны қолдау Halyk және Kaspi сияқты кейбір банктердің қосымшаларында жүзеге асырылады.
Декларациялау мәселелері бойынша түсіндіру және көмек көрсету үшін 1414 бірыңғай нөмірі бойынша байланыс орталығы жұмыс істейді, сондай-ақ апта сайын «сұрақ-жауап» форматында Zoom-конференциялар өткізіледі, олар туралы ақпарат әлеуметтік желілерде жарияланады.
Алдағы кезең туралы толық ақпаратты Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Мемлекеттік кірістер комитетінің сайтынан табуға болады (kgd.gov.kz) «жалпыға бірдей декларациялау» бөлімінде.
Осылайша, Қазақстан экономиканың ашықтығына елеулі әсер ететін және азаматтардың барлық санаттары үшін неғұрлым әділ салық салуды қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін маңызды кезеңге дайындалып жатыр.