Биыл ауыл шаруашылығын жеңілдікті қаржыландыруға рекордтық 580 млрд теңге бөлінді. Бұл қаражат егіншілерге тікелей несие беруге, пайыздық мөлшерлемені төмендетуге, форвардтық сатып алуға бағытталды.
Нәтижесінде, республика егіншілері дәнді дақылдар бойынша рекордтық көлемде өнім жинады: орташа өнімділік гектарына 16,1 центнер болып, 26,7 млн тонна астық бастырылды. 2023 жылы орташа өнімділік 10 ц/га құраған болатын. Сонымен қатар 3,2 млн тонна майлы дақыл бастырылды, 2,9 млн тонна картоп, 3,9 млн тонна көкөніс және 2,6 млн тонна бақша дақылдары жиналды. Агротехнологияларды дұрыс қолдану, сапалы тұқымдар, минералды тыңайтқыштар және өсімдіктерді тиімді қорғаудың арқасында жоғары өнімділікке қол жеткізілді.
Алдағы уақытта ауыл шаруашылығы дақылдарын әртараптандыру жұмыстары жалғасын табады. Президент тапсырмалары бойынша әзірленген Жол картасы аясында 2024–2028 жылдар аралығында ауыл шаруашылығының жалпы өнім көлемін екі есеге арттыру міндеті қойылды. Жалпы, Қазақстан Республикасының агроөнеркәсіп кешенін дамытудың 2021–2030 жылдарға арналған тұжырымдамасы шеңберінде 2030 жылға қарай бидай өнімділігін гектарына 20 центнерге дейін арттыру жоспарланып отыр. Айта кету керек, Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша 2025 жылға арналған көктемгі егіс және күзгі жиын-терім жұмыстарын қаржыландыру биылдың өзінде басталып кетті.
Қазақстан дәнді дақылдардың экспорттық нарықтарын кеңейтуде
Қазақстан жыл сайын 8-9 млн тонна астық экспорттайды, оның 6,5-7,5 млн тоннасы — бидай. Экспорт географиясы 40-тан астам елді қамтиды. Орталық Азия, Ауғанстан, Қытай, Түркия, Иран, Италия, Тунис елдері дәстүрлі нарық саналады. Биылғы қараша айының соңындағы жағдай бойынша 6,3 млн тонна астық экспортталды. Жаңа өнім экспорты 2,37 млн тоннаны құрады, бұл 2023 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 52%-ға артық.
Өзбекстанға жеткізілім 42%-ға артып, 944 мың тоннаны құрады, өткен жылы бұл көрсеткіш 665 мың тонна болған. Тәжікстанға жеткізілім 49%-ға өсіп, 2023 жылғы 254 мың тоннадан биыл 377 мың тоннаға дейін жетті. Сондай-ақ Қытайға экспорт көлемі 17%-ға өсіп, өткен жылғы 304 мың тоннадан биыл 355 мың тоннаға дейін артқаны байқалды, Ауғанстанға жеткізілімдер өткен жылы 67 мың тоннадан ағымдағы жылы 115 мың тоннаға дейін 71% — ға ұлғайды, Иранға жеткізілімдер 10 мың тоннадан 299 тоннаға дейін 30 есе ұлғайды мың тонна. Ауғанстанға жеткізілімдер көлемі 71%-ға ұлғайып, өткен жылғы 67 мың тоннадан 115 мың тоннаға дейін артты. Иранға экспорт көлемі 10 мың тоннадан 30 есеге артып, 299 мың тоннаны құрады.
Биыл экспорттық әлеует 12 млн тоннаға жетеді деп болжануда. Негізгі өткізу нарықтары – Орталық Азия, Қытай, Ауғанстан, Италия және басқа елдер. Сондай-ақ Әзербайжан, Ауғанстан, Иран, Ирак, Солтүстік Африка және ЕО елдеріне Қара және Балтық теңіздерінің порттары арқылы 2 млн тоннаға дейінгі көлемде астық тасымалдау мәселесі пысықталуда.
Жұмыстың тиімділігін арттыру үшін Қазақстан ішінде де, экспортқа да жөнелтуді жоспарлайтын жедел астық штабы құрылды. Халықаралық дәліздер құру жөніндегі жобаларды іске асыру арқылы экспорт географиясын одан әрі кеңейту жоспарлануда.
Елімізде мал басы артты
Биылғы 1 қарашадағы жағдай бойынша, өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда еліміздің ауыл шаруашылығында мал басы мен құс саны артты.
Ірі қара мал (ІҚМ) – 8,2 млн бас (120,6%), оның ішінде сиыр – 4,4 млн бас (123,3%), жылқы – 4,1 млн бас (104,9%), түйе – 2,8 млн бас (104,7%). Сүт өндірісі 3 млн тоннаға (104,2%) жетті, оның 1,1 млн тоннасы (107,5%) ауыл шаруашылығы құрылымдарында өндірілді. Тауық жұмыртқасын өндіру 3,7 млрд данаға дейін (100,9%) жетті, оның ішінде ауыл шаруашылығы құрылымдарында 3,1 млрд данаға дейін (101,5%) ұлғайды.
Республика бойынша 2024-2025 жылдардағы қыстау кезеңінде 35,2 млн тонна шөп (жоспардың 143,9%-ы), 2 млн тонна пішен (жоспардың 117,9%-ы), 5,1 млн тонна сабан (жоспардың 111,9%-ы), 2,3 млн тонна сүрлем (жоспардың 117,9%-ы), сондай-ақ 5,8 млн тонна жем (жоспардың 104,4%-ы) дайындалды.
Дайындалған мал азығының көрсетілген көлемі өнім мен төл алудың жоспарлы көлемін, толыққанды азықтандыруды, сондай-ақ жалпы мал басының сақталуын қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.